1. Literacka Nagroda Nobla Nagroda Nobla w dziedzinie literatury jest uważana za najbardziej prestiżową międzynarodową nagrodę literacką na świecie, jest przyznawana od 1901 r.
Polscy laureaci literackiej Nagrody Nobla: Henryk Sienkiewicz - nagrodzony w 1905 r. za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu” i – jak podkreślił jeden z jurorów – „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”. Władysław Reymont - polski powieściopisarz i nowelista, nagrodzony w 1924 r. za wybitny epos narodowy, powieść „Chłopi”. Czesław Miłosz - otrzymał Nagrodę Nobla w 1980 r.za całokształt twórczości. Wisława Szymborska - Wisława Szymborska otrzymała Nagrodę Nobla w 1996 r. za „poezję, która z ironiczna precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
Laureaci literackiej Nagrody Nobla od 2000 r.: 2012 Mo Yan (Chiny)- (ur. 17 lutego 1955 r. w prowincji Szantung) chiński pisarz. W czasie rewolucji kulturalnej pracował w tłoczni oleju. W wieku 20 lat wstąpił do Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Pisać zaczął w 1981 r., a trzy lata później został wykładowcą na wydziale literatury w szkole wojskowej, a następnie uzyskał doktorat za pracę o twórczości Lu Xuna. Adaptacja jego powieści Klan czerwonego sorga była reżyserskim debiutem Zhanga Yimou (Czerwone sorgo). Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Mo Yan, jako temu, „który z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię i współczesność”. 2011 Tomas Tranströmer (Szwecja)- za „zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości”. 2010 Mario Vargas Llosa (Peru (od 1993 obywatel Hiszpanii)- za „odwzorowanie struktur władzy i stanowcze obrazy indywidualnego oporu, buntu i porażki” 2009 Herta Müller (Niemcy) jako ta, „która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych” 2008 Jean-Marie Gustave Le Clézio (Francja i Mauritius) - za „nowe odkrycia, poetycką przygodę i sensualną ekstazę, badanie człowieczeństwa ponad i poza granicami cywilizacji”. 2007 Doris Lessing (Wielka Brytania)- „jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą” 2006 Orhan Pamuk (Turcja) - nagrodzono pisarza, który „w poszukiwaniu melancholijnej duszy swojego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole zderzenia i przenikania się kultur” 2005 Harold Pinter (Wielka Brytania) - za „odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku” 2004 Elfriede Jelinek (Austria) - za „demaskowanie absurdalności stereotypów społecznych w powieściach i dramatach” 2003 John M.Coetzee RPA (od 2006 obywatel Australii)- książki laureata odznaczają się „analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami” 2002 Imre Kertész (Węgry) - za „powieści, które przeciwstawiają osobiste doświadczenie jednostki wobec brutalnej bezstronności historii”
2001 V. S. Naipaul (Trynidad i Tobago, Wielka Brytania) - jest uważany za „spadkobiercę Conrada, który maluje zmierzch imperiów z perspektywy moralisty” 2000 Gao Xingjian (Chiny (od 1998 obywatel Francji)- Członkowie szwedzkiej akademii najbardziej docenili książkę „Góra duszy”.
2. Nagroda Literacka Nike Polska nagroda literacka za książkę roku przyznawana jest od 1997 przez fundację tejże nagrody. Celem nagrody jest promocja polskiej literatury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem powieści. Autor nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę Nike zaprojektowaną przez Gustawa Zemłę oraz nagrodę pieniężną. Fundatorami nagrody są „Gazeta Wyborcza” i Fundacja Agory.
Laureaci Nagrody Literackiej Nike: 2012 – Marek Bieńczyk za zbiór esejów ,,Książka twarzy”. Polski pisarz postmodernistyczny, historyk literatury, tłumacz z języka francuskiego, eseista, współpracownik „Tygodnika Powszechnego”; enolog. 2011 – Marian Pilot za powieść Pióropusz 2010 – Tadeusz Słobodzianek za dramat Nasza klasa 2009 – Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki za tom poetycki Piosenka o zależnościach i uzależnieniach 2008 – Olga Tokarczuk za powieść Bieguni 2007 – Wiesław Myśliwski za powieść Traktat o łuskaniu fasoli 2006 – Dorota Masłowska za powieść Paw królowej 2005 – Andrzej Stasiuk za powieść Jadąc do Babadag 2004 – Wojciech Kuczok za powieść Gnój 2003 – Jarosław Marek Rymkiewicz za tom poetycki Zachód słońca w Milanówku 2002 – Joanna Olczak-Ronikier za powieść W ogrodzie pamięci 2001 – Jerzy Pilch za powieść Pod Mocnym Aniołem 2000 – Tadeusz Różewicz za tom poetycki Matka odchodzi 1999 – Stanisław Barańczak za tom poetycki Chirurgiczna precyzja 1998 – Czesław Miłosz za zbiór Piesek przydrożny 1997 – Wiesław Myśliwski za powieść Widnokrąg
|